Gümrük nedir?
Bir ülkeye ithal edilen ya da ihraç edilen eşyadan yürürlükteki Gümrük Kanunları doğrultusunda alınan vergi, resim veya harçtır. Gümrük kavramı, bu işlemlerin yapıldığı yer için de kullanılmaktadır.
Türkiye’de gümrük, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın sorumluluğunda çalışan bir kurumdur.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname – KHK/640 göre ilgili birimin görevleri şunlardır;
- Türk Gümrük Tarife Cetvelini, eşyanın menşeini, gümrük kıymetini, gümrük rejim ve formalitelerini taraf olunan anlaşmalara ve uluslararası uygulamalara uygun olarak düzenlemek ve uygulanmasını sağlamak.
- Gümrük vergileri ile gümrüklerce tahsil edilen diğer vergi, fon ve malî yükleri tahakkuk ettirmek ve tahsil etmek.
- Dâhilde işleme, hariçte işleme, gümrük kontrolü altında işleme, geçici ithalat ve antrepo gümrük rejimleriyle ile ilgili taraf olduğumuz uluslararası anlaşmalar ve gümrük mevzuatı çerçevesinde düzenleme yapmak, izin vermek ve uygulamanın yürütülmesini sağlamak.
- Serbest dolaşıma giriş, ihracat, yeniden ihracat, imha, gümrüğe terk işlemlerinin uygulanmasını sağlamak ve serbest bölgeler, lojistik dış ticaret bölgeleri, dış ticaret merkezlerindeki gümrük işlemlerini yürütmek.
- Basitleştirilmiş usul uygulamalarına ilişkin düzenlemeleri yapmak ve işlemleri yürütmek.(Basitleştirilmiş usul uygulamalarına ilişkin yürütme yetkisi Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğündedir.)
- Tercihli menşe ve tavizli vergi uygulamalarına yönelik işlemleri yürütmek.
- Gümrüksüz satış mağazaları ile ilgili işlemleri yürütmek.
- Geri gelen eşya ile ilgili ihracat rejimi kararlarının uygulanmasını sağlamak, çift kullanımlı eşya ve ihracat kontrollerine ilişkin görevleri yapmak.
- Dış ticaret mevzuatı ve sair mevzuatın gümrükle ilgili hükümlerinin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemek.
- Sınır ve kıyı ticareti ve münasebetleri ile sınır ticaret merkezlerinden yapılacak ticarete ilişkin gümrük işlemlerinin yapılmasını sağlamak.
- Yolcu beraberi, posta ve hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelen ve giden eşya ile bunlarla ilgili elektronik ticarete konu eşyanın gümrük işlemlerinin yürütülmesini sağlamak.
- Gümrük muafiyetine ilişkin işlemleri yapmak.
- Konteynerlere ilişkin işlemlerin yürütülmesini sağlamak.
- Transit rejimi ile ilgili işlemleri düzenlemek, yürütülmesini sağlamak ve uygulamayı kontrol etmek.
- Teşvik mevzuatının gümrük işlemleriyle ilgili hükümlerinin yürütülmesini sağlamak.
- Gümrük laboratuvarları kurmak, tahlil metotlarını hazırlamak ve çalışmalarını düzenlemek.
- Gümrüklerce alınan vergi ve benzeri yüklere ilişkin uzlaşma usul ve esaslarını belirlemek ve uygulamayı yürütmek.
- Bakan tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.
Gümrükleme nedir?
Gümrükleme, yabancı bir ülkeyle gerçekleştirilen dış ticaret faaliyetlerinde, ürün veya hizmetlerin gümrüklü sahalardan geçişi sırasında devletle olan ilişki ve işlemlerin yürütülmesi hizmetidir.
Gümrük müşavirliği nedir?
Gümrük Müşaviri, eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasına ilişkin gümrük işlemlerini, dolaylı temsil yoluyla takip eden ve sonuçlandıran ve kendilerine Müsteşarlıkça gümrük müşavirliği izin belgesi verilen serbest meslek sahiplerine Gümrük Müşaviri denilir.
Gümrük müşavirliği hizmetleri nelerdir?
- Faturanın düzenlenmesi
- Gümrük Beyannamesi tanzimi
- ATR –EUR1- MENŞE ŞAHADETNAMESİ vb. belgenin tanzimi ve Ticaret Odası tasdiki
- İhracatçı Birlikleri Tasdiki
- Gümrük Beyannamelerinin kapatılışı
- Geçici çıkışlarda süre takibi
- Evrak teslimatı
- İthalat Gümrüklemesi Hizmet İçeriği
- Ordino alımı
- İthalat evraklarının firmanızdan alımı
- G.T.İ.P Tespiti
- Gümrük Beyannamesi Tescili ve İşlemlerin takibi
- Teminat Mektubu veya bloke çeklerin alımı
- Maliyet Hesaplaması
- Kontrol Belgesi çıkarılması
- D.İ.İ.B ve YATIRIM TEŞVİK BELGESİ çıkarılması
- Teminat mektubu çözümü
Diğer Hizmetler
- Transit Ticaret
- Gümrük Mevzuatı Danışmanlığı
- Dahilde İşleme
- Hariçte işleme
- Serbest Bölge
- Gümrük Vergilerinden Muafiyet
- Hibe
- Özel Antrepo ( Fiktif )
- Geçici İthalat
- Gümrük Antrepo
- Geri Gelen Eşya
- Posta Gümrük İşlemleri
- Sağlık Bakanlığı’ndan Belge Çıkarmak
- Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı’ndan Belge çıkarmak
- Sanayi Bakanlığı nezdindeki işlemler
- TSE ile ilgili hizmetler
- Deniz, Hava, Kara, Demiryolu Hizmetleri Organizasyonu
- Ticaret Odası İşlemleri, İhracatçı Birlikleri Üyelik İşlemleri
- Dış Ticaret Müsteşarlığı Gözetim Belgesi Müracaatları ve Takip Hizmetleri
Kullanılan Belge Çeşitleri
Dış ticarette kullanılan belli başlı belgeler ve kısaca açıklamaları aşağıda listelenmiştir:
A.T.A Karnesi
Uluslararası terminolojide “A.T.A Carnet”; Eşyaların gümrük vergisine tabi olmadan geçici kabulüne imkan sağlayan ve milli gümrük belgesi yerine kullanılmak üzere düzenlenen belgedir.
Analiz Raporu
Uluslararası terminolojide “Certificate of Analysis”; Tahlil gerektiren, özellikle gıda ve kimyasal maddeler için gerekli olan rapordur.
A.TR. Dolaşım Belgesi
Uluslararası terminolojide “Movement Certificate”; Türkiye ile Avrupa Birliği’nde serbest dolaşımda bulunan eşyanın Katma Protokol’de öngörülen tercihli rejimden yararlanabilmesi için ihracatçı ülke yetkili kuruluşlarınca düzenlenen belgedir.
Bitki Sağlık Sertifikası
Uluslararası terminolojide “Phytosanitary certificate”; Bitki veya bitkisel ürünlerin tehlikeli hastalık, zararlı maddeler, ilaç kalıntıları içermediği ve haşereden korunmuş olduğunu gösteren belgedir.
Çeki Listesi
Uluslararası terminolojide “Weight List”; Malların yüklendiği taşıtlar itibariyle her birim, paket, çuval vb. ağırlığının ayrıntılı gösterildiği listedir.
Koli/Ambalaj Listesi
Uluslararası terminolojide “Packing List”; İhraç edilecek ürünlerin ambalajı, her bir kutu, balya veya çuvalın içinde neler olduğu ve yüklemeye konu kolilerin boyutları ve ağırlığı gibi detaylı bilgiler içeren listedir.
EUR.1 Dolaşım Belgesi
Uluslararası terminolojide “Movement Certificate”; EFTA Ülkeleri , Türkiye ile Serbest Ticaret Anlaşması imzalamış olan diğer ülkeler ile ticarette ve Türkiye’nin Avrupa Birliği ile demir çelik ürünlerinde imzaladığı anlaşma kapsamı ürünlerin ticaretinde düzenlenen belgedir.
Ticari Fatura
Uluslararası terminolojide “Commercial Invoice”; Satılan malın cinsi, ismi, miktarı, birim satış fiyatı ve toplam bedeli gibi bilgileri gösteren mahallinde tanzim edilen kesin satış faturasıdır.
Proforma Fatura
Uluslararası terminolojide “Proforma Invoice”; Satıcı tarafından alıcıya gönderilen bir satış teklifi ya da ön fatura niteliğindedir.
Konsolosluk Faturası
Uluslararası terminolojide “Consular Invoice”; İhracatçı firmanın malını ihraç edeceği ülkenin konsolosluğundan temin edeceği boş fatura formunu doldurarak konsolosluğa tasdik ettiği faturalardır.
Tasdikli Fatura
Uluslararası terminolojide “Legalized / Certified Invoice”; İhracatçı firma tarafından yabancı alıcıya kesilmiş olan ticari faturanın, ithalatçı ülkenin konsolosluğu tarafından onaylanması sonucunda tasdikli fatura elde edilmiş olur.
Navlun Faturası
Uluslararası terminolojide “Freight Invoice”; Navlun satıcı tarafından ödendiğinde düzenlenen taşıma ücretini de gösterir faturadır. Navlun tutarı mal bedeline dahil veya ayrı olarak gösterilebilir.
Gözetim Belgesi
Uluslararası terminolojide “”Inspection Certificate”; Ticarete konu olan malın satış sözleşmesinde öngörülen koşullara uygunluğunu göstermek amacıyla bir gözetim şirketi tarafından hazırlanan belgedir.
Gümrük Beyannamesi
Uluslararası terminolojide “Customs Declaration Form”; İhracatta, Gümrük Mevzuatı uyarınca doldurularak ilgili ihracatçı birliği tarafından onaylanmasından sonra gümrük idaresine sunulan belgedir.
Helal Belgesi
Uluslararası terminolojide “Helal Certificate”; İslam ülkelerinin et ithalatında talep ettikleri, kesimlerin islami kurallara uygun olduğunu gösterir belgedir.
Sevk Belgesi – Konşimento
Uluslararası terminolojide “Bill of Lading / Consignment Note”; İhracatçı ile nakliyeye konu olan malları belli bir noktadan diğerine taşıyacak olan taşıyıcı arasında yapılan taşıma sözleşmesidir.
Deniz Konşimentosu
Uluslararası terminolojide “Marine / Ocean Bill of Lading”; Deniz taşımacılığında belge konusu malların taşınmak üzere teslim alındığını ya da yüklendiği kanıtlayan belgedir.
Karayolu Taşıma Belgesi
Uluslararası terminolojide “Road Waybill”; Malların nakliyeci firma tarafından istenilen yere taşınmak üzere teslim alındığını gösteren belgedir.
Karma Taşıma Belgesi
Uluslararası terminolojide “Combined Billf of Lading”; Belgeye konu malların taşımasında birden fazla taşıma aracı söz konusu olduğu durumlarda taşıyıcı tarafından yükletene verilen ve malların teslim alındığı yerden varış yerine kadar taşınacağını gösteren belgedir.
Menşe Şehadetnamesi
Uluslararası terminolojide “Certificate of Origin”; Dış ticarete konu malların menşeini yani üretildiği ülkeyi gösteren belgedir.
Özel Menşe Şehadetnamesi – Form A
Uluslararası terminolojide “Certificate of Origin”; Genel Preferanslar sisteminin sağladığı tavizli gümrük oranlarından yararlanılması için preferans tanıyan ülkelere yapılacak ihracatta düzenlenen menşe şehadetnamesidir.
Radyasyon Analiz Belgesi
Uluslararası terminolojide “Radiation Certificate”; Tarım ürünlerin kabul edilebilir orandan fazla radyasyon içermediğini veya radyasyonsuz olduğunu kanıtlayan belgedir.
Sigorta Poliçesi
Uluslararası terminolojide “Insurance Policy”; Sigortalı ile sigorta firması arasında yapılan sözleşme uyarınca sigortaya konu olan malın risklere karşı sigorta edildiğini kanıtlayan ve tarafların hak ve sorumluluklarını gösteren belgedir.
Tır Karnesi
Uluslararası terminolojide “TIR Carnet”; 1959 yılında Cenevre’de imzalanan TIR sözleşmesine (Transit International Routier) üye olan ülkeler arasında uluslararası nakliyat yapan araçlar için kullanılan belgedir.
Havayolu Taşıma Senedi / Hava Konşimentosu
Uluslararası terminolojide “Airwaybill”; Havayolu şirketlerince düzenlenen malların taşınmak üzere teslim alındığını gösteren belgedir.
