Lojistik Programları

Kara, Deniz, Hava, Demiryolu taşıyıcı/acentelerine ve forwarder’lara, depo ve antrepo’lara ihtiyaç duyulan çözümler; modüler yapıda kullanılan lojistik programlarının önde geleni Select’in  Steps Pro ailesinde toplanarak sunulmuştur.

Müşterilerine daha hızlı ve sorunsuz hizmet verirken karlılıklarını kontrol etmek isteyen Lojistikçiler, aynı anda daha fazla bilgiye sahip olabilecekleri bütünleşik ERP sistemlerini tercih ediyorlar. Lojistik programları konusunda iddialı olan Select’in sektörel yazılım grubu Lojistik programları arasında fark oluşturmayı başarmış ayrı ayrı kalan bölümleri ihtiyaçları müşteri özeline göre yorumlayıp başarıyla entegre etmektedir.

Lojistik Programı, Lojistik Programları, Lojistik Sektörü, Lojistik Yazılımı

StepsPro Lojistik Programı yaklaşımı ise bütünleşiktir. Firmanın tüm bölümleri entegre bir yapı olan StepsPro Lojistik programlarını kullanır. Eski yaklaşımın entegrasyon, aynı verinin tekrar tekrar işlenmesi, farklı departmanlardan gelen raporların birbirini tutmaması gibi dezavantajlarını ortadan kaldırır.

StepsPro Lojistik programının temel amacı dünyada ve ülkemizde büyümekte ve gelişmekte olan Lojistik sektörünün artan ihtiyacı için; dış ticaret, gümrük, taşımacılık ve nakliye konularına hakim, nitelikli, ulusal ve uluslararası düzeyde bir sistem sunmaktır.

Lojistikte rota planlaması gibi operasyonların yönetimi için pek çok yazılımdan faydalanılırken, araç ve donanım anlamında akıllı uygulamaların yer aldığı sistemler araç takibini kolaylaştırıyor. Mobil yazıcılar aracılığıyla da teslimat takibi, etiket basılması gibi uygulamalar gerçekleştirilebiliyor.

Lojistikçilere Turquality yolu açıldı

Döviz kazandıran hizmet sektörlerinin marka destek programı Turquality kapsamına alınacak olması, 15.5 milyar dolarlık hizmet geliri olan lojistik sektöründe “global marka çıkarma” umudunu artırdı

Lojistikçiye 'Turquality' yolu açıldı

“Döviz Kazandırıcı Hizmet Sektörleri Markalaşma Destekleri Hakkında Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu Kararı” 2 Haziran’da Resmi Gazete’de yayımlandı. Böylece, hizmet sektörlerinin markalaşma destekleri programı Turquality kapsamına alınmasının yolu da açıldı. Şimdiye kadar programdan sadece gastronomi sektörü yararlanıyordu. Kurul’un bu kararıyla diğer “Döviz Kazandıran Hizmet Sektörleri”nin de Turquality kapsamına alınması gündeme geldi. Lojistik sektörü temsilcileri bu konuyu uzun zamandır her fırsatta dile getiriyordu. Sektör bugün yıllık 15.5 milyon dolara yakın hizmet ihracatı gerçekleştiriyor.

“Lojistikte global bir Türk markası” olmayı amaçlayan, bunun için dünyanın birçok bölgesinde, 10’dan fazla ülkede ofisler açan, şirket ve depolar kuran şirketler bulunuyor. Bu şirketler sadece Türk ihracatçısının malını taşımıyor, artık başka ülkeler arasındaki ticarette alınıp satılan malları da taşıyor. Bu şirketlerin cirolarında üçüncü ülke taşımalarının payı giderek artıyor. Hızla büyüyen bu firmalar , “global Türk markası yaratmak” amacıyla oluşturulan Turquality programından da yararlanmak istiyor.

Para Kredi Koordinasylon Kurulu kararında kapsama alınacak sektörler tek tek belirtilmiyor. Ancak kararda, “döviz kazandırıcı hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren ve Türkiye’de yerleşik şirket, kurum ve kuruluşların markalaşmak amacıyla gerçekleştirdikleri faaliyetler” denilmesi, aday sektörlerin tamamında olduğu gibi lojistikte de programa katılma umutlarını artırdı.

Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği (UTİKAD) Yönetim Kurulu Başkanı Turgut Erkeskin, 2 Haziran’da yayınlanan kararla lojistik sektörünün Turquality kapsamında yararlanabilmesinin önü açıldığını ve bunun sektör açısından önemli bir gelişme olduğunu vurguladı. Ancak Erkeskin’e göre çoğunluğunu küçük ve orta boy işletmelerin oluştuğu lojistik sektörünün sektör bazında desteklenmesi için daha cesur adımlar atılmalı. Erkeskin konuyla ilgili şu açıklamayı yaptı: “Aslında hizmet ihracatı yapan sektörlerin devlet desteğinden faydalanması yeni bir konu değil. Son yıllarda başta yurtdışı müteahhitlik ve teknik müşavirlik sektörü olmak üzere, sağlık turizmi, film, eğitim ve bilişim gibi birçok hizmet ihracatçısı sektör devlet desteğinden faydalanıyor. Biz de lojistik sektörünün tıpkı bu saydığımız sektörler gibi desteklenmesini bekliyoruz. 2 Haziran’da yayınlanan kararla lojistik sektörünün Turquality kapsamında yararlanabilmesinin önü açıldı. Bu gelişme, elbette ki sektörümüz için önemli ve olumlu bir adım. Henüz yayınlanmadı ama alınan bu kararın ardından hazırlanacak uygulama usul ve esaslarının da yakından takip edilmesi gerekiyor. Turquality kapsamında getirilecek performans unsurları ile belirlenecek uygulama esasları Turquality destek programı kapsamında verilecek teşvikten yararlanacak firmaların sayısını da sınırlayacak… Ancak çoğunluğunu küçük ve orta boy işletmelerin oluşturduğu lojistik sektörünün bütünsel bir yaklaşımla sektör bazında desteklenmesi için daha cesur adımların atılması gerektiğini düşünüyoruz.”

‘Geç kalmış bir karar’ 

Yurtdışında 11 şirketi bulunan ve Türkiye’nin uluslararası pazarda en hızlı büyüyen şirketlerinden biri olan Ekol Lojistik’in Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Musul, döviz kazandırıcı bir sektör olarak lojistiğin Turqulity kapsamına giren şirketlerin taşıması gereken nitelikleri fazlasıyla taşıdığını vurguladı. Sektörün çok daha önceden bu kapsama alınmış olması gerektiğini savunan Musul, “Birçok açıdan bütçesi yeterli olmayan arkadaşların tanıtım faaliyetlerine önem vermelerini, fuarlarda hizmetlerini göstermeleri adına güzel bir fırsat olabilir. Diğer bir taraftan da devletimizin lojistiğe verdiği değerin somut örneği olarak görmek de manevi anlamda güzel olacak” dedi.

‘Büyümeyi hızlandıracak’ 

Her fırsatta sektörün Turqualtiy kapsamına alınması gerektiğini dile getiren firmalardan biri de Kıta Lojistik. Kıta Lojistik Genel Müdürü Emre Eldener de konuyla ilgili değerlendirme yaparak, “Lojistik sektörünün Turqualty kapsamına alınması uzun zamandır beklediğimiz bir konuydu. Bunun önünün açılmış olmasını Kıta olarak büyük memnuniyetle karşılıyoruz. Özellikle yurtdışı fuar desteğinin verilmesi sektör için çok önemli. Yurtdışında kendimizi tanıtma imkanı artacak. Sektörü kısıtlı imkanlarla yurtdışında pazarlama faaliyeleri yürütebiliyor. Turquality kapsamına alınmamız markalaşmayı ve sektörde büyümeyi hızlandıracaktır” şeklinde konuştu.

‘Sadece firma bazında değil, sektör bazında da destek bekliyoruz’ 

UTİKAD olarak hedeflerinin Münih’teki Transport Logistic fuarında bir Türk Pavillionu ile yer almak olduğunu vurgulayan Turgut Erkeskin, “Lojistik sektörünün desteklenecek sektörler arasında değerlendirilecek olmasını olumlu karşılıyoruz ancak, 2023 yılında 150 milyar dolar hizmet ihracatını hedefl iyorsak, Türk lojistik sektörünün bütününe hitap eden bir desteğin ortaya konması gerektiğine inanıyoruz. UTİKAD olarak hedefimiz, Münih’teki Transport Logistic fuarında bir Türk Pavillionu ile yer almak. Bu noktada arzumuz, gelişmeye açık KOBİ niteliğindeki işletmelerimizin sürdürülebilir büyümesine katkıda bulunulması.Ürünlerin ihracatına doğrudan katkı sağlayan kilit sektör lojistik. Dolayısıyla firma bazında destek yerine sektör bazında destek bekliyoruz” diye konuştu.

Gümrükleme Hizmeti Hakkında Bilmeniz Gereken Her şey

Gümrükleme Hizmeti Nedir | Webnak Blog

Gümrük nedir?

Bir ülkeye ithal edilen ya da ihraç edilen eşyadan yürürlükteki Gümrük Kanunları doğrultusunda alınan vergi, resim veya harçtır. Gümrük kavramı, bu işlemlerin yapıldığı yer için de kullanılmaktadır.
Türkiye’de gümrük, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın sorumluluğunda çalışan bir kurumdur.

Gümrük ve Ticaret Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname – KHK/640 göre ilgili birimin görevleri şunlardır;

  • Türk Gümrük Tarife Cetvelini, eşyanın menşeini, gümrük kıymetini, gümrük rejim ve formalitelerini taraf olunan anlaşmalara ve uluslararası uygulamalara uygun olarak düzenlemek ve uygulanmasını sağlamak.
  • Gümrük vergileri ile gümrüklerce tahsil edilen diğer vergi, fon ve malî yükleri tahakkuk ettirmek ve tahsil etmek.
  • Dâhilde işleme, hariçte işleme, gümrük kontrolü altında işleme, geçici ithalat ve antrepo gümrük rejimleriyle ile ilgili taraf olduğumuz uluslararası anlaşmalar ve gümrük mevzuatı çerçevesinde düzenleme yapmak, izin vermek ve uygulamanın yürütülmesini sağlamak.
  • Serbest dolaşıma giriş, ihracat, yeniden ihracat, imha, gümrüğe terk işlemlerinin uygulanmasını sağlamak ve serbest bölgeler, lojistik dış ticaret bölgeleri, dış ticaret merkezlerindeki gümrük işlemlerini yürütmek.
  • Basitleştirilmiş usul uygulamalarına ilişkin düzenlemeleri yapmak ve işlemleri yürütmek.(Basitleştirilmiş usul uygulamalarına ilişkin yürütme yetkisi Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğündedir.)
  • Tercihli menşe ve tavizli vergi uygulamalarına yönelik işlemleri yürütmek.
  • Gümrüksüz satış mağazaları ile ilgili işlemleri yürütmek.
  • Geri gelen eşya ile ilgili ihracat rejimi kararlarının uygulanmasını sağlamak, çift kullanımlı eşya ve ihracat kontrollerine ilişkin görevleri yapmak.
  • Dış ticaret mevzuatı ve sair mevzuatın gümrükle ilgili hükümlerinin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemek.
  • Sınır ve kıyı ticareti ve münasebetleri ile sınır ticaret merkezlerinden yapılacak ticarete ilişkin gümrük işlemlerinin yapılmasını sağlamak.
  • Yolcu beraberi, posta ve hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelen ve giden eşya ile bunlarla ilgili elektronik ticarete konu eşyanın gümrük işlemlerinin yürütülmesini sağlamak.
  • Gümrük muafiyetine ilişkin işlemleri yapmak.
  • Konteynerlere ilişkin işlemlerin yürütülmesini sağlamak.
  • Transit rejimi ile ilgili işlemleri düzenlemek, yürütülmesini sağlamak ve uygulamayı kontrol etmek.
  • Teşvik mevzuatının gümrük işlemleriyle ilgili hükümlerinin yürütülmesini sağlamak.
  • Gümrük laboratuvarları kurmak, tahlil metotlarını hazırlamak ve çalışmalarını düzenlemek.
  • Gümrüklerce alınan vergi ve benzeri yüklere ilişkin uzlaşma usul ve esaslarını belirlemek ve uygulamayı yürütmek.
  • Bakan tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.

Gümrükleme nedir?

Gümrükleme, yabancı bir ülkeyle gerçekleştirilen dış ticaret faaliyetlerinde, ürün veya hizmetlerin gümrüklü sahalardan geçişi sırasında devletle olan ilişki ve işlemlerin yürütülmesi hizmetidir.

Gümrük müşavirliği nedir?

Gümrük Müşaviri, eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasına ilişkin gümrük işlemlerini, dolaylı temsil yoluyla takip eden ve sonuçlandıran ve kendilerine Müsteşarlıkça gümrük müşavirliği izin belgesi verilen serbest meslek sahiplerine Gümrük Müşaviri denilir.

Gümrük müşavirliği hizmetleri nelerdir?

  • Faturanın düzenlenmesi
  • Gümrük Beyannamesi tanzimi
  • ATR –EUR1- MENŞE ŞAHADETNAMESİ vb. belgenin tanzimi ve Ticaret Odası tasdiki
  • İhracatçı Birlikleri Tasdiki
  • Gümrük Beyannamelerinin kapatılışı
  • Geçici çıkışlarda süre takibi
  • Evrak teslimatı
  • İthalat Gümrüklemesi Hizmet İçeriği
  • Ordino alımı
  • İthalat evraklarının firmanızdan alımı
  • G.T.İ.P Tespiti
  • Gümrük Beyannamesi Tescili ve İşlemlerin takibi
  • Teminat Mektubu veya bloke çeklerin alımı
  • Maliyet Hesaplaması
  • Kontrol Belgesi çıkarılması
  • D.İ.İ.B ve YATIRIM TEŞVİK BELGESİ çıkarılması
  • Teminat mektubu çözümü

Diğer Hizmetler

  • Transit Ticaret
  • Gümrük Mevzuatı Danışmanlığı
  • Dahilde İşleme
  • Hariçte işleme
  • Serbest Bölge
  • Gümrük Vergilerinden Muafiyet
  • Hibe
  • Özel Antrepo ( Fiktif )
  • Geçici İthalat
  • Gümrük Antrepo
  • Geri Gelen Eşya
  • Posta Gümrük İşlemleri
  • Sağlık Bakanlığı’ndan Belge Çıkarmak
  • Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı’ndan Belge çıkarmak
  • Sanayi Bakanlığı nezdindeki işlemler
  • TSE ile ilgili hizmetler
  • Deniz, Hava, Kara, Demiryolu Hizmetleri Organizasyonu
  • Ticaret Odası İşlemleri, İhracatçı Birlikleri Üyelik İşlemleri
  • Dış Ticaret Müsteşarlığı Gözetim Belgesi Müracaatları ve Takip Hizmetleri

Kullanılan Belge Çeşitleri

Dış ticarette kullanılan belli başlı belgeler ve kısaca açıklamaları aşağıda listelenmiştir:

A.T.A Karnesi

Uluslararası terminolojide “A.T.A Carnet”; Eşyaların gümrük vergisine tabi olmadan geçici kabulüne imkan sağlayan ve milli gümrük belgesi yerine kullanılmak üzere düzenlenen belgedir.

Analiz Raporu

Uluslararası terminolojide “Certificate of Analysis”; Tahlil gerektiren, özellikle gıda ve kimyasal maddeler için gerekli olan rapordur.

A.TR. Dolaşım Belgesi

Uluslararası terminolojide “Movement Certificate”; Türkiye ile Avrupa Birliği’nde serbest dolaşımda bulunan eşyanın Katma Protokol’de öngörülen tercihli rejimden yararlanabilmesi için ihracatçı ülke yetkili kuruluşlarınca düzenlenen belgedir.

Bitki Sağlık Sertifikası

Uluslararası terminolojide “Phytosanitary certificate”; Bitki veya bitkisel ürünlerin tehlikeli hastalık, zararlı maddeler, ilaç kalıntıları içermediği ve haşereden korunmuş olduğunu gösteren belgedir.

Çeki Listesi

Uluslararası terminolojide “Weight List”; Malların yüklendiği taşıtlar itibariyle her birim, paket, çuval vb. ağırlığının ayrıntılı gösterildiği listedir.

Koli/Ambalaj Listesi

Uluslararası terminolojide “Packing List”; İhraç edilecek ürünlerin ambalajı, her bir kutu, balya veya çuvalın içinde neler olduğu ve yüklemeye konu kolilerin boyutları ve ağırlığı gibi detaylı bilgiler içeren listedir.

EUR.1 Dolaşım Belgesi

Uluslararası terminolojide “Movement Certificate”; EFTA Ülkeleri , Türkiye ile Serbest Ticaret Anlaşması imzalamış olan diğer ülkeler ile ticarette ve Türkiye’nin Avrupa Birliği ile demir çelik ürünlerinde imzaladığı anlaşma kapsamı ürünlerin ticaretinde düzenlenen belgedir.

Ticari Fatura

Uluslararası terminolojide “Commercial Invoice”; Satılan malın cinsi, ismi, miktarı, birim satış fiyatı ve toplam bedeli gibi bilgileri gösteren mahallinde tanzim edilen kesin satış faturasıdır.

Proforma Fatura

Uluslararası terminolojide “Proforma Invoice”; Satıcı tarafından alıcıya gönderilen bir satış teklifi ya da ön fatura niteliğindedir.

Konsolosluk Faturası

Uluslararası terminolojide “Consular Invoice”; İhracatçı firmanın malını ihraç edeceği ülkenin konsolosluğundan temin edeceği boş fatura formunu doldurarak konsolosluğa tasdik ettiği faturalardır.

Tasdikli Fatura

Uluslararası terminolojide “Legalized / Certified Invoice”; İhracatçı firma tarafından yabancı alıcıya kesilmiş olan ticari faturanın, ithalatçı ülkenin konsolosluğu tarafından onaylanması sonucunda tasdikli fatura elde edilmiş olur.

Navlun Faturası

Uluslararası terminolojide “Freight Invoice”; Navlun satıcı tarafından ödendiğinde düzenlenen taşıma ücretini de gösterir faturadır. Navlun tutarı mal bedeline dahil veya ayrı olarak gösterilebilir.

Gözetim Belgesi

Uluslararası terminolojide “”Inspection Certificate”; Ticarete konu olan malın satış sözleşmesinde öngörülen koşullara uygunluğunu göstermek amacıyla bir gözetim şirketi tarafından hazırlanan belgedir.

Gümrük Beyannamesi

Uluslararası terminolojide “Customs Declaration Form”; İhracatta, Gümrük Mevzuatı uyarınca doldurularak ilgili ihracatçı birliği tarafından onaylanmasından sonra gümrük idaresine sunulan belgedir.

Helal Belgesi

Uluslararası terminolojide “Helal Certificate”; İslam ülkelerinin et ithalatında talep ettikleri, kesimlerin islami kurallara uygun olduğunu gösterir belgedir.

Sevk Belgesi – Konşimento

Uluslararası terminolojide “Bill of Lading / Consignment Note”; İhracatçı ile nakliyeye konu olan malları belli bir noktadan diğerine taşıyacak olan taşıyıcı arasında yapılan taşıma sözleşmesidir.

Deniz Konşimentosu

Uluslararası terminolojide “Marine / Ocean Bill of Lading”; Deniz taşımacılığında belge konusu malların taşınmak üzere teslim alındığını ya da yüklendiği kanıtlayan belgedir.

Karayolu Taşıma Belgesi

Uluslararası terminolojide “Road Waybill”; Malların nakliyeci firma tarafından istenilen yere taşınmak üzere teslim alındığını gösteren belgedir.

Karma Taşıma Belgesi

Uluslararası terminolojide “Combined Billf of Lading”; Belgeye konu malların taşımasında birden fazla taşıma aracı söz konusu olduğu durumlarda taşıyıcı tarafından yükletene verilen ve malların teslim alındığı yerden varış yerine kadar taşınacağını gösteren belgedir.

Menşe Şehadetnamesi

Uluslararası terminolojide “Certificate of Origin”; Dış ticarete konu malların menşeini yani üretildiği ülkeyi gösteren belgedir.

Özel Menşe Şehadetnamesi – Form A

Uluslararası terminolojide “Certificate of Origin”; Genel Preferanslar sisteminin sağladığı tavizli gümrük oranlarından yararlanılması için preferans tanıyan ülkelere yapılacak ihracatta düzenlenen menşe şehadetnamesidir.

Radyasyon Analiz Belgesi

Uluslararası terminolojide “Radiation Certificate”; Tarım ürünlerin kabul edilebilir orandan fazla radyasyon içermediğini veya radyasyonsuz olduğunu kanıtlayan belgedir.

Sigorta Poliçesi

Uluslararası terminolojide “Insurance Policy”; Sigortalı ile sigorta firması arasında yapılan sözleşme uyarınca sigortaya konu olan malın risklere karşı sigorta edildiğini kanıtlayan ve tarafların hak ve sorumluluklarını gösteren belgedir.

Tır Karnesi

Uluslararası terminolojide “TIR Carnet”; 1959 yılında Cenevre’de imzalanan TIR sözleşmesine (Transit International Routier) üye olan ülkeler arasında uluslararası nakliyat yapan araçlar için kullanılan belgedir.

Havayolu Taşıma Senedi / Hava Konşimentosu

Uluslararası terminolojide “Airwaybill”; Havayolu şirketlerince düzenlenen malların taşınmak üzere teslim alındığını gösteren belgedir.

Lojistik sektörünün sorunları masaya yatırıldı

BTSO lojistik sektöründe faaliyet gösteren firmaların sigortacılık konusunda yaşadıkları sorunları konuştu.

Lojistik sektörünün sorunları masaya yatırıldı

BURSA (DÜNYA) – Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) lojistik sektöründe faaliyet gösteren firmaların sigortacılık konusunda yaşadıkları sorunları masaya yatırdı. BTSO Altıparmak Hizmet Binası’nda gerçekleştirilen toplantıya BTSO Yönetim Kurulu Üyesi İlker Duran, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Sigorta Acenteleri İcra Komitesi Başkanı Hüseyin Kasap, BTSO Meclis Üyesi ve 48. Meslek Komitesi Başkanı Mehmet Aydın Kalyoncu ve komite üyeleri ile ilçe ticaret ve sanayi odaları üyeleri katıldı. BTSO Meclis Üyesi ve 48. Meslek Komitesi Başkanı Kalyoncu lojistik sektöründe faaliyet gösteren firmaların sigortacılık alanında son dönemde önemli sorunlarla karşı karşıya kaldığını söyledi. Sigorta şirketlerinin fiyat farklılıklarının sektörü olumsuz etkilediğini dile getiren Mehmet Aydın Kalyoncu, “Sigorta şirketlerinin fiyatlarında standart oluşmalı” dedi.
“Profesyonel aracılarla çalışın”

TOBB Sigorta Acenteleri İcra Komitesi Başkanı Hüseyin Kasap ise “Lojistik sektörü iş yapıyorsa Türkiye’nin bütün sektörleri büyüyor demektir. Sizler varsanız sigorta işi yürüyor demektir” diye konuştu. Lojistik firmalarının yaşadıkları sorunların temelinde trafik sigortasındaki olağanüstü artışların olduğunu belirten Kasap, firmalara profesyonel aracılarla çalışmaları tavsiyesinde bulundu. Tramer sisteminde yapılan değişiklikle sigorta şirketlerinin araçla ilgili tüm bilgilere ulaşılabildiğine dikkat çeken Kasap, “İyi sicile sahipseniz, hasar priminde de pazarlık gücü kazanabilirsiniz. Sektördeki firmaların birlikte ve güçlü hareket etmeleri önemli kazanımlar sağlayabilir” ifadelerini kullandı.

Tersine Lojistik Nedir ?

tersine lojistik nedir yazı için görsel | Webnak Blog

Tersine Lojistik günümüzde tedarik zincirinde kabul görmüş anahtar süreçlerden birisidir. Ekonomik ve ekolojik nedenler, kurumsal ve sosyal sorumluluklar, yasalar, sürdürülebilir gelişme, doğal kaynakların korunması, daha az malzeme ve kaynak tüketimi gibi nedenlerden dolayı Tersine Lojistik faaliyetleri işletmeler ve nakliye açısından önem arz etmektedir.

Bu anlamda tersine lojistiğin sistematik biçimde ele alınması ekolojik, ekonomik ve yasal zorunluluk haline gelmektedir. İade edilen, kullanım ömrü bitmiş ya da tüketicinin yeni ürün aldığı için elden çıkardığı ürünlerin geri toplanması, üretici açısından önemli maliyet kalemleri oluşturabilecek bir süreçtir ve stratejik öneme sahiptir.

Ürünlerin müşterilerden ilk toplanmalarının nasıl yapılacağı, sonrasında toplanan ürünlerin sınıflandırılması, ayrıştırılması, bakım ya da en az zararla bertaraflarının gerçekleştirilmesi, sınıflandırma ve ayrıştırma sonucunda oluşan yarı mamul, hammadde kaynakları ya da atıkların hangi kanallarla hedef noktalarına iletileceği sorunları, üzerinde durulması gereken önemli konulardır.

Tersine Lojistik Kavramı

Tersine Lojistik kavramı literatürde çeşitli şekillerde tanımlanmaktadır. İlk tanımlar Lambert ve Stock (1981) tarafından yapılmıştır. Buna göre tersine lojistik; ürünlerin geri dönüşümleri, kaynak azaltılması, geri kazanım, materyallerin ikamesi ve yeniden kullanılması, atıkların yok edilmesi ve yakılması, tamir ve yeniden üretimde lojistiğin rolüdür.

Tersine Lojistik geleneksel olarak, ürünlerin geri dönüşüm süreci olarak ifade edilebilir. Flieschmann’ın (2001) tanımına göre tersine lojistik; geleneksel tedarik zincirinin ters istikamette yeniden değer elde etmek ve uygun bir imha gerçekleştirmek için, ikincil ürünlerin depolanması ve bunlarla ilgili akışını etkin ve verimli bir şekilde gerçekleştirilmesi için planlanması, uygulaması ve kontrol edilmesi sürecidir.

Tersine Lojistik; hammadde, yarı mamul, nihai ürün ve buna ilişkin bilgilerin tüketim noktasından kaynak noktasına doğru, değer kazanımı veya uygun şekilde yok edilmesini sağlamak amacıyla etkin akışını planlama, uygulama ve kontrol etme faaliyetleridir. Dowlatshahi’ye (2005) göre ise tersine lojistik “Bir imalat tesisinin, daha önceden taşınmış ürün ya da parçaları mümkün geri dönüşüm, yeniden imalat ya da elden çıkarma işlemlerinden birini uygulamak üzere tüketim noktasından sistematik şekilde yeniden elde etme sürecidir.”

Lojistik Yönetim Konseyi’nin ( The Council of Logistics Management,1990) yaptığı tanımda tersine lojistik şöyle ifade edilmektedir: “Hammaddelerin, halen süreçte bulunan envanterlerin, bitmiş malların ve bunlar hakkındaki bilginin tüketim noktasından üretim noktasına tekrar değer elde etme veya düzgün bir şekilde elden çıkarma amacıyla verimli ve maliyet avantajlı akışının planlama, yürütme ve kontrol etme sürecidir.”

Tedarik Zinciri Yönetim Profesyonelleri (The Council of Supply Chain Management Professionals) Tersine Lojistiği şu şekilde tanımlamıştır: “Envanter süreçleri, nihai ürünler, kullanılmış malzemeler ve ilgili bilgilerin tüketim noktasından başlangıç noktasına tekrar değer kazanma veya uygun bir şekilde elden çıkarma amacıyla ağ yapısını planlama, uygulama ve kontrolü sürecidir.”

Tersine faaliyetlerle ilgili en yaygın düşünce, kullanılmış ürünlerin son kullanıcıdan üreticiye fiziksek olarak geri taşınmasıdır. Tersine Lojistik, istenmeyen malzemelerin (atık madde, kutu, şişe, kağıt vb.) geri dönüştürülmesi ve yeniden üretime kazandırılması ile değerlendirilmesi yönüyle de çevreye duyarlı lojistik olarak bilinmektedir. Tersine lojistiğin atık yönetimi açısından kapsamının şekil olarak gösterimi aşağıdaki gibidir.

Tersine Lojistik Atık Yönetimi

tersine lojistik de atık yöntemi grafiği

Kullanımı tamamlanmış ürünler çeşitli şekillerle toplandıktan sonra ayrıştırma işlemlerinden geçer. Kullanılabilecek kısımlar belirlenerek kısmi kullanıma veya yeniden üretime dahil edilir. Bu şekilde atıkların çevreye zararı en aza indirilmiş olur.

Ekonomik faktörler neticesinde tersine lojistik faaliyetlerinin önemi artmıştır. Çünkü tersine lojistik faaliyetleri azalan hammadde tüketiminden, geri kazanılmış malzemelere eklenen değerden ve atık malzemelerin azalmasından dolayı firmalara ek gelir sağlamaktadır.

Tedarik Zinciri Yönetiminde önemli trendlerden biri tersine lojistik operasyonlarının stratejik önemlerinin farkına varılmasıdır. Doğal kaynakların verimli şekilde kullanımının sağlanması, kullanılmış ürünlerin bir takım faaliyetlerden geçirilerek tekrar kullanıma kazandırılması, atıkların çevreye zararının en aza indirilmesi gibi sebeplerden dolayı tersine lojistik faaliyetleri gittikçe önemi artan bir fonksiyon haline gelmiştir.

Tersine Lojistik, firmaların çevresel açıdan daha etkin olmalarını sağlayan bir süreçtir. Tersine akış sürecinde amaç, geri dönecek ürünlerden maksimum seviyede yarar sağlamak veya uygun bir şekilde yok edilmesini sağlamaktır. İyi bir tersine lojistik uygulaması, firmanın hammadde ve materyal edinim maliyetini azaltır, müşterinin satın alma riskini düşürür, tepki süresini kısaltır, sosyal sorumluluğu yerine getirir ve çevreci firma imajını iyileştirerek firmaya rekabet avantajı sağlar.

Tersine lojistik sistemi doğru bir şekilde düzenlenir ve yönetilirse, müşteri memnuniyetini sağlar, maliyetleri azaltarak karlılığı arttırır. Bir ürünün satıldıktan sonra tamir için geri gönderilmesi, iade edilmek istenen ürünün denetlenmesi için servise gönderilmesi veya üretimin bir aşamasında yapılan hatanın düzeltilmesi için ürünün geriye dönmesi gibi ürünle alakalı birçok durumda da yine tersine lojistiğe ihtiyaç duyulabilmektedir.

Etkin bir tersine lojistik faaliyeti, ürünlerin geri dönüşümlerinden maksimum değer hedeflemesi ya da uygun şekilde imhalarının sağlanmasıyla birlikte materyallerin tüketicilerden üreticilere akışı üzerine yoğunlaşır. Günümüzde geri dönen ürünlere büyük önem verilmekte ve hayat evrimini tamamlamış ürünler için imalatçılara sorumluluk yüklenmektedir. Atık arazilerinin kapasitelerinin gün geçtikçe daralması atıkların azaltılmasını firmalar açısından önemli ilgi alanı haline getirmiştir.

Bu bağlamda yaşam eğrisi sona ermiş ürünlerin toplanması, çeşitli test ve muayenelerden geçirilerek kabulü ya da reddi, kabul edilen ürünlerin yeniden işlenmesi ve yeni bir ürün olarak tekrar kullanımının sağlanması gibi faaliyetler de tersine lojistik süreci içinde önemli yere sahiptir. Müşteri memnuniyeti açısından da önemli bir kavram olan tersine lojistik, tüketici pazarındaki veya örgütsel pazarlardaki kullanılmayan, işe yaramayan ürünlerin geri dönüşümünü sağlar. Böylelikle doğaya zarar vermeyen bu atıl durumdaki ürünler, yeniden üretim ortamına alınarak tekrar değerlendirilmiş olur.